Η ηθελημένη θανάτωση. Σύμφωνα
με τα αποτελέσματα των νεκροψιών που έχουν πραγματοποιηθεί σε φώκιες οι οποίες
εκβράστηκαν στις ελληνικές ακτές τα τελευταία 25 χρόνια, η θανάτωση από τον
άνθρωπο παραμένει η κύρια απειλή, κυρίως για τα ενήλικα άτομα του είδους. Το
ποσοστό θνησιμότητας από ηθελημένες θανατώσεις φτάνει στα ενήλικα ζώα το 50%.
Η τυχαία παγίδευση σε αλιευτικά εργαλεία.
Ο θάνατος φωκών από την τυχαία παγίδευση σε αλιευτικά εργαλεία παραμένει ένα
ιδιαίτερα σοβαρό πρόβλημα στις περισσότερες περιοχές εξάπλωσης του είδους. Τα
ζώα παγιδεύονται κυρίως σε στατικά δίκτυα που χρησιμοποιούνται ευρέως από την
παράκτια αλιεία. Το ποσοστό θνησιμότητας από την τυχαία παγίδευση σε αλιευτικά
εργαλεία φτάνει στα νεαρά άτομα του είδους το 46%.
Η υπεραλίευση. Είτε με
νόμιμα είτε με παράνομα μέσα, η υπεραλίευση είναι ακόμα ένας παράγοντας που
μπορεί να επηρεάσει αρνητικά το είδος. Η υπερεκμετάλλευση των θαλάσσιων πόρων
οδηγεί στη μείωση της διαθέσιμης τροφής και μπορεί να επηρεάσει άμεσα τον ρυθμό
ανάπτυξης, την αναπαραγωγή και τη βιωσιμότητα της μεσογειακής φώκιας.
Η καταστροφή και υποβάθμιση
των βιοτόπων της μεσογειακής φώκιας. Η αυξανόμενη ανθρώπινη
δραστηριότητα στις παράκτιες περιοχές οδηγεί στην αλλοίωση και την προοδευτική
καταστροφή των παράκτιων οικοσυστημάτων και κατά συνέπεια των διαθέσιμων
ενδιαιτημάτων του είδους.
Η ρύπανση. Σύμφωνα
με πρόσφατα επιστημονικά δεδομένα, οι σημαντικά αυξανόμενες τιμές ρύπων που
έχουν ανιχνευθεί σε ιστούς φωκών στην Ελλάδα, δείχνουν ότι η θαλάσσια ρύπανση
αναδεικνύεται σε σοβαρή απειλή για την επιβίωση της μεσογειακής φώκιας.
Φυσικά γεγονότα. Η
εμφάνιση κάποιου ιού, βιοτοξίνης ή βακτηριακής μόλυνσης, μπορεί να επιφέρει
μαζικούς θανάτους μεσογειακών φωκών, όπως εικάζεται ότι έγινε και το 1997 στον
πληθυσμό της μεσογειακής φώκιας στην Μαυριτανία.
Τον
τελευταίο αιώνα ο αριθμός τους μειώθηκε δραματικά. Ο κυριότερος λόγος είναι η
θανάτωση από ψαράδες, καθώς θεωρούσαν ότι τρώνε τα ψάρια τους. Επίσης, η φώκια
αναπαράγεται σε πολύ απόμερα σημεία και απομονωμένες ακτές, που έχουν
λιγοστέψει δραματικά λόγω της ανθρώπινης παρουσίας σχεδόν παντού. Τέλος, σε
πολλές περιοχές έχουν λιγοστέψει τα ψάρια, λόγω της μόλυνσης ή της υπεραλιείας,
και έτσι δεν βρίσκουν πλέον τροφή. Μάλιστα, η ύπαρξη φώκιας σε ένα μέρος
θεωρείται ότι αποδεικνύει το πόσο καθαρό και και υγιές είναι το θαλάσσιο
οικοσύστημα, ενώ η εξαφάνιση μιας φώκιας δείχνει την υποβάθμιση του
περιβάλλοντος.
Οι
φώκιες ανακηρύχτηκαν το 1981 ως προστατευόμενο είδος και σήμερα ανήκει στα
κρισίμως απειλούμενα με εξαφάνιση ζώα. Στην Κρήτη δεν έχει οριστεί κάποιος
χώρος για της προστασία της, όπως στο Εθνικό Θαλάσσιο Πάρκο της Αλονήσου.
Επίσης, το 1992 ιδρύθηκε η σημαντικότατη οικολογική οργάνωση «Ελληνική Εταιρεία
για την μελέτη και προστασία της θαλάσσιας φώκιας (MOM) με σκοπό την προστασία της φώκιας, η οποία
δραστηριοποιείται επιτυχώς μέχρι και σήμερα.